Mailboot Tambora

Rotterdamsche Lloyd

De mailboot Tambora, vernoemd naar de vulkaan op het eiland Sumbawa in de Indische archipel die in 1815 tot uitbarsting was gekomen (in de tot nu toe zwaarste explosie die de mensheid ooit heeft meegemaakt) werd gebouwd op de werf De Schelde in opdracht van de Rotterdamsche Lloyd.

Bij de proefvaart van Vlissingen naar Rotterdam, wees de rederij de meevarende verslaggevers erop dat de 126 meter lange en 15 meter brede ‘Oost-Indiëvaarder’ speciaal was ingericht voor de tropische dienst. Zo was het schip niet alleen geheel elektrisch verlicht, maar bovendien voorzien van elektrische waaiers in alle hutten, en speciale koelruimten voor goederen. De Nieuwe Rotterdamsche Courant schrijft op maandag 24 januari 1910:

‘PROEFTOCHT MET DE TAMBORA — Met de laatste sneltreinen, na het eindigen van de zakenweek, spoorden Zaterdagavond een menigte reders, handelsmannen, financiers, schepen-deskundigen, enkele autoriteiten en andere genodigden naar Vlissingen toe, om daar de andere morgen de nieuwe Oostinjevaarder “Tambora” af te halen en over zee feestelijk binnen te brengen in Rotterdam, waar dit machtige mailstoomschip immers weer meer luister zal brengen aan onze gestaag groeiende koopvaardijvloot. […]

De zon scheen over ’t water van die mooie brede haven, en glansde zo monter over de golfslag. Er was blauw genoeg aan de lucht om er een honderd matrozen van te kleden; de kim klaarde.... en daar voor ons uit lag het prachtige schip: de nieuwe “Tambora” in het vrolijke ochtendlicht; zo slank van lijn, zo indrukwekkend groot en veilig, die blank-grijze mailboot met haar hoge witte dekken haar machtige schoorsteen, de slanke masten gespitst, ’t fijne gerag van de touwen…
Over de reling zagen de officieren in hun keurige uniformen de eerste gasten aan boord verlangend tegemoet. […]

“Mijne heren, welkom aan boord!” En dan voel je je daar meteen op die brede promenadedekken, in die gezellig verzorgde zalen en salons als “God in Frankrijk”, naar ze wel zeggen. En we hadden er allemaal zin in. Dat pittige, zonnige weer; die montere winterse ochtend, een kalme zee, waar ’t licht over speelde, en de boze buien dreven voorbij.

We voeren al vóór we ’t wisten. En ’n ieder was dra onder de bekoring van de prachtige vergezichten. […]

Dan, als langzaam aan de kust uit zicht verdween, gingen de passagiers rond door ’t nieuw gebouwde schip - en je hoorde niets dan bewondering.

De “Tambora” is alweer wat groter dan haar voorgangers van de Rotterdamsche Lloyd: weer wat ruimer en nog wat geriefelijker voor de passagiers gebouwd. Met haar is binnen tien jaar tijds de nieuwe mailbotenvloot dezer maatschappij voorlopig voltooid. De acht stoomschepen, waar ze nu uit bestaat, hebben de oudere geheel vervangen, en zij behoren alle tot hetzelfde moderne type.

Een enkele verbetering valt er op. Zo zijn de tweede-klasse-hutten in het kuildek doorgebouw, wat een gemakkelijker ingang geeft, en meer gerief. De tweede- klasse-rooksalon wordt hier binnendoor bereikt. En de grote eetzaal staat met de rookkamer door een open luchtkoker in gemeenschap.

Bij wijze van proef zijn de koelkamers hier nu tot een ruimte van tien kubieke meter uitgebreid. Dat is nog gebeurd op aanraden van de heer Lovink, directeur-generaal van de landbouw, die voor de Hollandse vruchten en groenten steeds ruimer afzetgebied zocht, en daar gaarne ook onze koloniën voor geopend zag. In deze koelkamers kunnen de exporteurs hun producten vers overgebracht krijgen naar het warme land; ook verse vis en vers vlees, verpakt of onverpakt. Zowel van Indië hierheen, trouwens, als omgekeerd.

Dan zijn de hutten weer wat groter gebouwd: 80 voor de eerste en 50 voor de tweede klasse. Het Marconi-kantoor is klaar om de installatie te ontvangen, waardoor de Lloydschepen dan alle met draadloze telegrafie ingericht zullen zijn. En de ontvangers voor de kloksignalen in de havens geven op verre afstand richting naar binnen in geval van mist.

Dat zijn zo de bijzonderheden. Voor ’t overige zit ’t hem in de comfort, in de verzorgde inrichting van de salons die de firma Mutters gezellig voornaam gemeubeld heeft naar haar persoonlijk inzicht, zonder te vervallen in die opzichtige weelderigheid, die bijvoorbeeld op sommige Duitse schepen, zo hinderlijk aandoet.

En van onder tot boven zwierven de genodigden rond door dit uitgestrekte, varende hotel, om zich van al zijn verlokkingen te overtuigen. Maar ook van zijn veiligheidsinrichtingen, bijvoorbeeld, waaronder de Lloyd sedert enige tijd alweer de rieten reddingboot, “die niet stukstoot en niet zinkt”, heeft opgenomen op drie harer schepen. Terwijl er, vooral voor een gemakkelijke verbinding met de wal op Java, nu ook een motorboot als kapiteinssloep aan boord is.

Met rechtmatige trots stond de grijze commandant W. Bagchus, “naast God de schipper van zijn schip”, gedurende heel deze proeftocht op de ruime brug van het machtige gevaarte, waarover hij in ’t vervolg het bevel zal voeren. Dat is zijn voorrecht als oudste kapitein van de maatschappij, met nu reeds twintig dienstjaren in het gezag. De twaalfde Februari zal hij de eerste reis met de Tambora aanvaarden.’

Nieuwe Rotterdamsche Courant, avondblad, maandag 24 januari 1910

Bouwplan Tabanan (zusterschip van de Tambora)

Promenade-dek

Overdekt wandeldek - 1e klasse

Leessalon / Rookkamer - 1e klasse

Leessalon / Rookkamer - 1e klasse

Muzieksalon / Damessalon - 1e klasse

Brugdek

Hutten & Eetzaal - 1e klasse

Hut - 1e klasse

Eetzaal - 1e klasse

Kinderkamer

Opperdek

Hutten & Eetzaal - 2e klasse

Eetzaal - 2 klasse

Javanenverblijf, Hospitaal, Doktershut, ...

Barber shop / Scheersalon

Tussendek

Mailkamer, Wijnkamer, Bierkamer, ...

Vrieskamer, Koelkamer, Kolenbunker ...

Onderdek

Machinekamer

Mailboot Tambora

Bronnen — Gemeentearchief Vlissingen: beeldbank; Stichting ‘Koninklijke Rotterdamsche Lloyd’ Erfgoed Centrum; Nieuwe Rotterdamsche Courant, avondblad, maandag 24 januari 1910.

Lees ook: De reis van ‘Abdu’l-Bahá’s Tafel aan Den Haag

Ga terug naar: Nederlandse Geschiedenis