Babisme
Gobineau
Meer dan de helft van zijn circa 500 pagina’s tellende boek Les Religions et les Philosophies dans l’Asie Centrale wijdt Gobineau aan een nieuwe godsdienst die hij aanduidt met de naam ‘Babisme’ (Bâbysme).
— “In slechts weinige jaren, dat wil zeggen van 1847 tot 1852, heeft deze godsdienst zich over vrijwel geheel Perzië verbreid en telt zij binnen haar gelederen ontelbare geestdriftige aanhangers. In vijf jaar tijd heeft een land van tien tot twaalf miljoen mensen, […] een land dat niet de publicatie-middelen bezit die wij zo onmisbaar achten voor de verspreiding van ideeën, ik bedoel kranten en pamfletten, en dat zelfs geen posterijen heeft, noch ook maar één weg in het gehele rijk die geschikt is voor rijtuigen; dit land, zeg ik u, werd in vijf jaar in zijn geheel doordrongen van de leer van de Bábís, en de indruk die dat maakte was zodanig dat de zeer ernstige gebeurtenissen waarover ik hierboven verslag deed, daarvan het gevolg waren. En het is zeker niet het onwetende deel der bevolking dat geraakt werd; het zijn vooraanstaande leden van de geestelijkheid, het zijn de rijke en ontwikkelde mensen, vrouwen afkomstig uit belangrijke families; en het zijn, tot slot, na moslims, filosofen, grote aantallen soefi’s, en veel joden, die plotseling werden gewonnen voor deze nieuwe openbaring. […]
Aldus heeft het Babisme een aanzienlijk effect gehad op de intelligentsia der Perzische natie, en heeft het zichzelf zelfs buiten de grenzen van haar territorium verspreid; stroomde deze leer het gouvernement van Bagdad binnen, en heeft zij ook India bereikt. Onder de feiten die het betreffen, moet men als een der meest bijzondere aanmerken dat zelfs gedurende het leven van de Báb, veel geleerden van deze nieuwe godsdienst, vele van zijn meest overtuigde en meest toegewijde sekteleden, hun profeet nooit persoonlijk hadden gekend, en er geen groot belang aan lijken te hebben gehecht om zijn instructies uit zijn eigen mond te vernemen. Toch betoonden zij hem, volledig en zonder voorbehoud, de eer en verering waarop hij in hun ogen recht had. […]
Uit deze observatie volgt dat de welsprekendheid van deze vernieuwer en zijn persoonlijke innemendheid — twee kwaliteiten die hij zeker in hoge mate bezat — toch niet de voornaamste oorzaak waren voor het succes van zijn leerstellingen, en dat als enkelen uit zijn onmiddellijke omgeving al werden bekeerd door deze manier van overreding, het merendeel, en zonder twijfel de meest vooraanstaanden, juist werden geraakt en overtuigd door de diepgang van de leringen zelf.” —
— Gobineau
Franse legatie in Teheran (Gobineau rechts)
Les Religions et les Philosophies dans l’Asie Centrale