'Abdu'l-Baha in het Verenigd Koninkrijk
‘Abdu’l-Bahá, Bristol 1911
Op 13 december 1912 komt ‘Abdu’l-Bahá met het stoomschip Celtic aan in Liverpool. Over zijn reis door Noord-Amerika was in de Nederlandse dagbladpers niets verschenen. Pas als ‘Abdu’l-Bahá op de terugreis het Verenigd Koninkrijk opnieuw aandoet, wordt daarvan kort melding gemaakt. Zo schrijft de Nieuwe Rotterdamsche Courant (7 januari 1913):
— ‘Abdu’l-Bahá, de profeet van de harmonie der godsdiensten, is na zijn Amerikaanse zendingsreis weder in Engeland aangekomen. In Amerika heeft hij o.a. voor een bijeenkomst van 2.000 Joden de fundamentele eenheid van alle godsdiensten met een beroep op Israël’s geschiedenis en Israël’s profeten bepleit. Zijn terugkeer in Engeland had veel van een zegetocht. In Londen werd hij in de grote zaal van het Westminster Palace Hotel schitterend ontvangen. Geleerden; staatslieden en leiders der grote hedendaagse bewegingen — zo heet het — waren aanwezig; de toeloop der belangstellenden was zo groot, dat velen buiten de deur moesten blijven staan. Voor een kosmopolitisch gehoor hield de leider der Bahai-beweging een rede over zijn ideaal: de eenheid der mensheid. Hij pleitte o. a. voor wereldvrede, gelijkheid van man en vrouw en toenadering tussen de verschillende gelovigen. De profeet werd toegesproken o. a. door mevrouw Despard, de presidente van de Bond voor de Vrijheid der Vrouw, en door Hippolyte Dreyfus uit Parijs. Met de Kerstdagen woonde hij o. a. de opvoering van een mysteriespel in het Church House te Westminster bij en hield ook daar van het toneel af een toespraak. Ook bezocht hij de spijziging der armen vanwege het Heilsleger, en had daar vanwege zijn Perzische klederdracht zoveel bekijks, dat sommigen uit de hongerige schare, zo lezen wij, zelfs vergaten te eten. Na een kort en hartelijk woord tot de armen, stelde hij de dienstdoende kolonel een som gelds ter hand, opdat de armen op de Oudejaarsavond nogmaals zouden worden onthaald. Een luid applaus met messen en vorken was het loon voor deze menslievende daad. Heden [6 jan. 1913] gaat ‘Abdu’l-Bahá naar Edinburgh, waar hij o.a. een rede zal houden tot de Oosterse studenten van de universiteit en zal spreken op een door de Esperanto-vereniging belegde openbare vergadering.’ —
— Nieuwe Rotterdamsche Courant 7 januari 1913
Op uitnodiging van het echtpaar Alexander en Jane Whyte komt ‘Abdu’l-Bahá op maandag 6 januari 1913 naar Edinburgh. Alexander is hoogleraar theologie aan de plaatselijke universiteit, terwijl Jane grote belangstelling heeft voor de Bahá’í idealen sinds zij in 1905 ‘Abdu’l-Bahá leerde kennen bij een bezoek aan Akka. Samen met de Edinburgh Esperanto Society heeft Jane nu een openbare bijeenkomst georganiseerd.
Als ‘Abdu’l-Bahá dinsdagavond het podium van de splinternieuwe en imposante Freemasons Hall betreedt, zijn alle zitplaatsen en gangpaden bezet. Na muziek en een welkom spreekt hij in het Perzisch over het Esperanto. Zijn woorden worden vertaald in het Engels. De Provinciale Noordbrabantsche en ’s Hertogenbossche Courant (10 maart 1913) bericht over de bijeenkomst:
— ‘In [het tijdschrift] La Ondo de Esperanto [De Golf van Esperanto] lezen wij in een brief uit Schotland over een bezoek aan Edinburgh van ‘Abdu’l-Bahá, de leider van de Baha’i-beweging, die ten doel heeft de vereniging van het mensdom, het bestrijden van de oorlog en het voeren van propaganda voor de invoering van een internationale taal. Zonder op de aard van deze nieuwe beweging onder de Oosterlingen verder te willen ingaan, vermelden wij haar alleen om het feit, dat ‘Abdu’l-Bahá, in Edinburgh sprekende voor een vergadering van 800 personen, voornamelijk behorende tot de ontwikkelde klasse, uitsluitend over de internationale taal sprak en zijn rede aldus eindigde: “Laten wij God danken, dat deze wereldtaal in de vorm van Esperanto reeds bestaat. Wij bevelen daarom alle Bahaïsten in het Oosten deze taal met zorg te bestuderen, zodat zij na niet al te lange tijd over het gehele Oosten zal verspreid worden.” Men mag dus verwachten, dat de aanhangers van Baha Esperanto met een ware geloofsijver zullen gaan propageren. ‘Abdu’l-Bahá bestelde reeds een grote voorraad Esperanto leerboeken voor het Oosten. Reeds nu vindt men in Perzië meer dan 2 miljoen aanhangers van Baha, terwijl nog duizenden anderen in Engels-lndië, Birma, Rusland, Turkestan, Turkije en Syrië wonen.’ —
— Provinciale Noordbrabantsche en ’s Hertogenbossche Courant 10 maart 1913
Freemasons Hall, Edinburgh (1912)
Interieur Freemasons Hall